چین با خرید بیش از ۱۴میلیون ۸۳۳هزار تن کالا به ارزش ۶میلیارد و ۵۶۸میلیون دلار و رشد ۱۳درصدی در وزن و ۷۷درصدی در ارزش نسبت به مدت مشابه در صدر مقاصد صادراتی ایران قرار گرفت و پس از آن به ترتیبافغانستان، هندوستان، پاکستان، روسیه، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و مغولستان در جایگاه های بعدیقراردارند.

مجموع واردات ایران از کشورهای عضو شانگهای معادل ۳میلیون و ۵۶۱هزار و ۷۱۹تن کالا به ارزش ۶میلیارد و ۴۹۷میلیون و ۸۱۹هزار و ۸۷۷دلار بوده و سه کشور چین، روسیه و هند ۹۲درصد وزن و ۹۶.۵درصد ارزش کل واردات از اعضای این پیمان را به خود اختصاص دادند.چین با یک میلیون و ۵۶۱هزار تن کالا به ارزش پنج میلیارد و ۴۱میلیون دلار، ۴۳درصد کل وزن و ۷۷.۵درصد کل ارزش واردات ایران از پیمان شانگهای را به خود اختصاص داده که نسبت به مدت مشابه، ۳درصد در وزن کاهش و ۱۶.۵درصد افزایش در ارزش فروش کالا به ایران داشته است.روسیه، هندوستان، پاکستان، قرقیزستان و مغولستان به ترتیب در جایگاههای بعدی واردات از کشورهای عضو شانگهای به کشورمان می باشند.

 منبع: خبرگزاری مهر، 19 مهر 1400، https://www.mehrnews.com/news/5333082

اهمیت و تحلیل خبر: در سال ۲۰۰۱کل تجارت (صادرات و واردات) کالایی کشورهای عضو سازمان معادل ۵۲۸میلیون دلار بوده که در سال ۲۰۱۷با جهش قابل توجه به بیش از ۵۳۲میلیون دلار صادرات و بیش از ۷۶۷میلیون دلار واردات از جهان داشته است که به ترتیب سهمی ۶.۱۷درصدی و ۳.۱۵درصدی از کل صادرات و واردات جهان برآورد می‌شود.

مجموع ارزش صادرات درون گروهی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۱۷، در حدود ۳۲۹میلیارد دلار بوده است. ایران از لحاظ صادرات و واردات درون گروهی سازمان به ترتیب با سهمی در حدود ۵درصد و ۴.۳درصد در رتبه چهارم و هفتم قرار داشته است. در این میان بیشترین میزان صادرات ایران به شانگهای در سال مزبور به ترتیب به کشورهای چین، افغانستان، هند و پاکستان (حدود ۹۵درصد از کل صادرات ایران به سازمان) و بیشترین واردات ایران از کشورهای چین، هند، روسیه (حدود ۹۶درصد از کل واردات ایران از سازمان) بوده است. ایران با ۱۱عضو اصلی و ناظر پیمان شانگهای شامل چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، مغولستان، پاکستان، هند، افغانستان و بلاروس، دارای تجارت فرامرزی است که در این میان بیشترین حجم تجارت ایران با چین در سال ۱۳۹۹به ارزش ۱۵میلیارد و ۵۱۸میلیون و هشت هزار و ۴۹۲دلار بوده است.با توجه به این مهم که تجارت ایران با کشورهای عضو پیمان شانگهای در حد متوسط قرار دارد و باید با تقویت تعامل با کشورهای عضو این سازمان منطقه‌ای، ضمن تأمین نیازهای سیاسی و امنیتی، ظرفیت‌های بالقوه تجارت ایران با کشورهای عضو (به ویژه هند ، چین، پاکستان ، افغانستان و روسیه) را بیش از پیش فعال ساخت.

برای جهش روابط دیپلماسی اقتصادی کشور علاوه بر استفاده حداکثری از عضویت دائم ایران در  این سازمان باید:

•   به دنبال ایجاد فرصت‌های بزرگ اقتصادی با هر یک از کشورهای عضو و برقرار نمودن روابط دوجانبه قوی که انعقاد موافقتنامه‌های تجارت ترجیحی، کاهش منطقی نرخ‌های تعرفه‌ای به ویژه از سوی ایران و همگرایی در نرخ‌های تعرفه کالاییاز آن جمله است. شناخت دقیق بازارهای هدف به منظور گسترش صادرات، رفع موانع سرمایه گذاری خارجی کشورهای عضو شانگهای نیز می‌تواند از جمله ابزارهای این هدف به شمار آید.
• ایجاد انگیزه در شرکای تجاری ایران در منطقه و عضو پیمان شانگهای جهت تقویت پیمان‌های منطقه‌ای از جمله موافقت‌نامه‌های دوجانبه، شکل‌دهی موافقت‌نامه‌های تجاری جدید با شرکای مهم عضو سازمان و همچنین تقویت انگیزه‌های اعضای در راستای افزایش واردات محصولات پتروشیمی از ایران.
• پیگیری ساز‌وکارها و ترتیبات بانکی در این سازمان جهت دوری از تسلط دلار بر تجارت با اعضاء این سازمان.
• بهره برداری هوشمندانه و حداکثری از سند جامع همکاری  25 ساله ایران و چین  و سند 20 ساله همکاری با روسیه به منظور تامین خطوط اعتباری مورد نیاز جهت اجرا و تکمیل طرحهای پتروشیمی کشور
• همکاری در توسعه زیرساختها و کریدورهای حمل و نقل بین المللی با کشورهای عضو سازمان شانگهای، به ویژه در حوزه انرژی و حمل و نقل محصولات پتروشیمی