این قرارداد به تأمین سوخت زمستانی پنج استان از قبیل استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گلستان و سمنان کمک می‌کند.

مهم‌ترین دستاورد این قرارداد سوآپ گازی، احیای تعاملات اقتصادی ایران با ترکمنستان بعد از 5 سال سردی روابط بین دو کشور بود. ترکمنستان دسترسی به آب‌های آزاد برای ورود به بازارهای صادراتی را در سر می‌پروراند و در این میان ایران گزینه مهمی است زیرا به‌راحتی می‌تواند به آب‌های جنوبی دسترسی یابد و گاز خود را صادر کند و در صورت تحقق این موضوع در آینده ما نیز از آن منتفع خواهیم شد.

کشور آذربایجان نیز یکی از فرصت‌های ایران برای افزایش سهم خود از بازار جهانی گاز و تبدیل شدن به قطب گازی منطقه است و به نظر می‌رسد ایران گام نخست را با امضای قرارداد سوآپ سه‌جانبه، هوشمندانه برداشته است و برای تقویت و توسعه روابط در آینده از طریق دیپلماسی سازنده و فعال می‌تواند به این مهم دست یابد. از دیگر سو موقعیت راهبردی ایران در نزدیکی دارندگان بزرگ ذخایر گازی سبب می‌شود که برای تصاحب سهم ۱۰درصدی از تجارت جهانی گاز به منابع دیگر کشورهای همسایه نیز اندیشید تا بتوان با استفاده از منابع این کشورها تجارت گاز در منطقه با محوریت ایران را شکل داد.

با همه این اوصاف، بسیاری از ناظران داخلی و خارجی اقتصاد می‌گویند برگ برنده ایران، استفاده از فرصت‌های ترانزیتی است که گویا راهبرد آمریکا برای منزوی کردن ایران از این مسیر به بن‌بست رسیده است. ترکمنستان و دولت وقت افغانستان تلاش داشتند با اجرای طرح انتقال گاز ترکمنستان - افغانستان - پاکستان - هند موسوم به تاپی(TAPI) ایران را یک‌بار برای همیشه از معادلات گازی منطقه خارج کنند. حالا شرایط تغییر کرده و دولت‌های ذی‌نفع متوجه این واقعیت شده‌اند که تا زمان تحقق تاپی خیلی باید صبر کنند. سرمایه‌گذاری سنگینی هم لازم است که حالا هیچ سرمایه‌گذاری در شرایط پر ابهام منطقه حاضر به ورود نیست.

این توافق ذیل یک ‌برنامه استراتژیک کلان برای از دور خارج کردن استراتژی مقابله‌ای آمریکایی‌ها با ایران در بازار گاز منطقه اجرایی شده است. به بیان دیگر با انعقاد این قرارداد معادلات بازار گاز منطقه تغییر پیدا کرده و خطوط لوله ترانس کاسپین و تاپی به عنوان تهدیدکننده بازار گاز ایران از دور خارج (بی‌اثر) شده‌اند.

منبع:خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، 12 دی 1400، https://www.isna.ir/news/1400101208682

 تحلیل خبر:

 احیای روابط اقتصادی با ترکمنستان گام مهمی است که برداشته شد. لازم است که مناسبات تجاری/ بازرگانی و فنی کشورمان به ویزه در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی  با ترکمنستان روز به روز تقویت گردیده و پیش‌بینی می‌گردد انعقاد این قرارداد گازی منافع زیادی را برای صنعت پتروشیمی نیز در بر داشته باشد. حتی با تدابیر اتخاذ شده در ایران، می توان حجم وسیعی از گاز

صادراتی ترکمنستان را خریداری نموده و با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز کشورمان به سایر کشورها صادر کرد.

دسترسی ترکمنستان به آبهای آزاد از طرق ایران فرصتی بی نظیر برای این کشور بوده و توافق سوآپ گازی میتواند سرآغاز همکاری‌های بعدی با این کشور تلقی گردد و در شرایط تحریمی دستاوردهای ارزنده‌ای برای ایران، از جمله باز شدن مسیرهای ترانزیتی، تبدیل ایران به قطب انرژی منطقه و پایان بسیاری از تنش‌های منطقه‌ای به همراه داشته باشد.